Tüm canlılar hücre denilen çok küçük taneciklerden oluşur. Gelişmiş canlılar çok hücrelerden oluşur ve o hücreler aynı toplumlar gibi kendi içinde farklı sorumlulukları olan iş bölümü yapan bir mekanizmaya sahiptir. Tüm bu mekanizma canlının kendisini oluşturur. Ancak bazı canlılar tek hücrelerden oluşur. Biz o canlılara tek hücreli canlılar veya prokaryotlar deriz. Yaklaşık, dünyada 3 – 4 milyar yıl önce oluşmuşlardır. Oluşan ilk canlı biçimleridir. Gelişmiş canlıların aksine tek hücreli canlılar, solunum, beslenme ve boşaltım gibi ihtiyaçlarını tek bir hücre tarafından karşılarlar.  Tek hücreli canlıların birçoğu gözle görülemez ve mikroskobik canlılardır.

Tek hücreli canlıları; bakteriler, amipler, öglena,mantarlar olarak örneklendirebiliriz. Tek hücreli canlılar teknolojinin ve mikroskopların gelişmesi ile incelenmesi daha olanaklı hale geldi. Bu incelemeler sonucu tek  hücreli canlıların iki farklı hücre yapısı olduğu kanaatine varıldı. Bunlar prokaryotik ve ökaryotik hücrelerdi.

Prokaryot Hücre : Çevresi belirgin bir zar ile çevrili olmayan ve hücrelere denir. İlkel canlılardır ve prokaryot canlıların hepsi tek hücrelidir. Bunlar arkeler ve bakterilerdir.

Ökaryot Hücre : Zar ile çevrili çekirdeğe ve  içinde zarlı organeller sahip hücrelere denir. Prokaryotlara göre daha gelişmiş canlılardır. Bazı tek hücreli canlılar (amipler ve algler gibi) ve çok hücreli canlılar ökaryot hücre yapısına sahiptir.

Tek Hücreli Canlıların Bazı Özellikleri

• Tüm canlı tek bir hücreden oluşur
• Hücreler arasında iletişim yoktur çünkü tek hücredir.
•  Genelde eşeysiz bölünerek ürerler.
• En basit canlılardır.
• Bazı tek hücreli canlılar (ökaryotlar) diğerlerine (prokaryotlar) göre daha gelişmiştir.

Tek Hücreli Canlılar Nasıl Hareket Eder?

Tek hücreli canlılar insanlar ve diğer çok hücreli canlılar gibi gelişmiş hareket organlarına sahip değillerdir. Hareketlerini genelde sitoplazmada veya hücre zarında oluşan özel uzuvlar sağlar. Hareketleri bulundukları ortama göre değişir. Kendi içinde aktif ve pasif hareket ederler.

Pasif Hareket: Tek hücreli üzerinde bulunduğu canlının hareket etmesi ile tek hücreli canlının hareket etmesidir. Tek hücreli canlı enerji harcamaz. Bu duruma pasif hareket denir.

Aktif Hareket: Tek hücreli canlı hareket etmek için hücre zarında oluşan özel uzvunu kullanır. Bu durumda enerji harcar. Bu olaya aktif hareket denir.

Tek Hücreli Canlıların Beslenmesi?

Tek hücreli canlıların bazıları fotosentez veya kemosentez gibi yollar ile kendi enerjilerini kendileri üretir. Bazı tek hücreli canlılar ise çok hücreli bir canlının üzerinde veya içerisinde asalak yaşayarak onların besinlerinden tüketir, çok hücreli canlıyı besin kaynağı olarak kullanır.

Tek Hücreli Canlılardan Bazılarının Özellikleri

• Kökbacaklılar: Vücutlarının belirli bir şekilleri yoktur. Beslenme ve hareketi çevresindeki yalancı ayaklar sayesinde yaparlar
• Kampçılılar: Fotosentez yaparlar. Işığa duyarlıdırlar. Hem bitki hemde hayvan gibi özellik gösterirler.
• Sporlular: Hepsi parazitlerden oluşur. Asalak yaşarlar. Aktif hareket etmezler.
• Haşlamalılar: Hareketlerinin genellikle çevresindeki tüycükler ile yaparlar. Besinlerini ağızları ile alırlar. En gelişmiş tek hücreli canlılardır.

En büyük tek hücreli canlı türü Caulerpa taxifolia’dır. 30 cm’ye kadar büyüyebilirler. Çıplak gözle görmek mümkündür.